Op het moment dat ik dit schrijf, is het bijna Hemelvaart en is er (nog) geen wolkje aan de lucht. Maar dat gaat veranderen. Ik hoorde op de radio dat het morgen wisselvallig weer gaat worden. Of liever gezegd: het gaat wisselend bewolkt worden.
Zuurpruim
Uitgerekend op Hemelvaart wordt het bewolkt. ‘Mooi’, denk ik dan. En niet omdat ik een zuurpruim ben, maar gewoon omdat ik vind dat een wolk nu eenmaal écht bij Hemelvaart hoort. Want één van de meest intrigerende zinnen uit het Hemelvaartverhaal, vind ik deze: ‘Toen hij dit gezegd had, werd hij voor hun ogen omhooggeheven en opgenomen in een wolk, zodat ze hem niet meer zagen’ (Handelingen 1:9).
Omhooggeheven
‘Omhooggeheven en opgenomen in een wolk…’ Het Griekse woord dat hier wordt gebruikt is ‘Nephele’. Ons woord ‘nevel’ is ermee verwant. En via het latijnse ‘nebula’ en het Oudkerkslavisch ‘nebo’ verwijst het ook weer naar ‘hemel’. Dat vind ik mooi: Jezus werd ‘opgehemeld’.
Afwezigheid vs aanwezigheid
Maar die wolk is van nog veel meer betekenis. Waar wij Hemelvaart vaak associëren met de afwezigheid van Christus, heeft een wolk juist alles te maken met aanwezigheid. Zo kan de wolk bijvoorbeeld verwijzen naar de wolk die het volk van Israël begeleidde in de woestijn. In die wolk was God juist aanwezig en dichtbij. En tegelijk: het was een wolk – en dus toch ook wat ongrijpbaar. Hebreeën 11 en 12 spreken ook over een ‘wolk van getuigen’ – van onze geloofshelden. Ook zij zijn niet meer fysiek aanwezig, maar toch hebben wij hen ‘rondom ons’.
Heimwee
Dat is de paradox van Hemelvaart. Het is afstand en nabijheid tegelijk. Een prachtig lied, dat vaak in deze tijd wordt gezongen, opent met deze ontroerende regel: “Al heeft Hij ons verlaten, Hij laat ons nooit alleen”. Dat klinkt dubbel, en dat is het ook. En je komt er bijna niet uit. Totdat ik van de week in de auto een gesprek had met mijn jongste zoon over heimwee. Heel wijs sprak hij: “Als ik jullie mis (hij logeert wel eens een weekendje), dan denk ik gewoon aan iets anders, en dan gaat het wel weer.” Maar nu komt het mooie: “Maar als ik echt superverdrietig ben, denk ik juist aan jullie, want dan is het net of je dichtbij me bent.” Tja, dan heb je Hemelvaart begrepen, denk ik.
Ik wens je van harte een wolk van een dag toe!
Al heeft Hij ons verlaten,
Hij laat ons nooit alleen.
Wat wij in Hem bezaten
is altijd om ons heen.
(Gez. 234 LvdK)